De kracht van een voorbeeld

In de tijd dat ik moest kiezen voor een vervolgopleiding was er ook al een campagne om meisjes te laten kiezen voor techniek en voor het leren van een vak. Kies Exact en Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. Zoek de posters maar eens op! Heerlijke jaren tachtig flashback.

Het hielp alleen niets. Voor mij in ieder geval toch niet. Mijn keuze werd bepaald door voorbeelden die dicht bij me stonden. Mijn ouders. Ik denk dat dat voor vrijwel iedereen geldt. Daar kan geen overheidscampagne tegenop. De interesse voor techniek komt van mijn vader, de keuze om voor mezelf te kunnen zorgen van mijn moeder. Mijn moeder heeft altijd gewerkt. Het was nooit een onderwerp dat we bewust bespraken, maar het is wel het voorbeeld dat ik van jongs af aan heb meegekregen.

Mijn vader ging volledig op in zijn werk, was in mijn herinnering bezig met zijn passie. Voor mijn moeder gold dat misschien minder, maar het was duidelijk dat niet werken geen optie was. Het ging om zelfstandigheid, om het leveren van een bijdrage, om onderdeel te zijn van meer dan alleen het gezin. Het heeft mij dusdanig gevormd, dat het lang geduurd heeft voor ik snapte dat ondernemer worden niet hetzelfde is als alleen werken. Ik heb lang het gevoel gehad dat onderdeel van een organisatie zijn de manier is om bij te dragen. Uiteindelijk zijn er maar weinig dingen die je echt alleen kunt of doet. Ik heb in het afgelopen jaar als zelfstandig ondernemer meer mensen ontmoet dan ik voor mogelijk had durven houden.

Terug naar dat voorbeeld. Wat is het voorbeeld dat kinderen nu krijgen? Het voorbeeld dat het dichtst bij hen staat? Héél erg kort door de bocht; vader werkt zich een ongeluk en leeft van weekend naar weekend. Moeder wringt zich in bochten om een parttime baan, het gezin en het huishouden draaiende te houden. Voor beide geldt dat die baan steeds vaker een bullshit job is. Is dat het voorbeeld dat we willen geven? Tel daarbij op dat wij, de maatschappij, duidelijk laten merken dat je beter af bent op een kantoor, dan in een baan waar je misschien wel vieze handen krijgt. Of, helemaal erg, geen carrière mogelijkheden hebt. Dan kunnen we ieder jaar een Techniekpact2020 opstellen en alle belangrijke mensen het laten tekenen, het gaat geen enkel verschil maken.

Ik ben me er ernstig van bewust dat dit een zeer complexe uitdaging is. De oplossing ligt wat mij betreft in voorbeelden en verhalen van hoe het ook kan. Van liefde voor een vak en wat dat doet met de mens die het uitvoert. Welke bijdrage dat levert aan welvaart en welzijn. Dat je niet minder bent of minder meetelt, als je een vak leert en daar je levenswerk van maakt. Dat je waardevol bent, ook als je geen strepen op je schouder hebt of op de hoogste tak van de boom zit. Ik word erg blij van mensen die hun vak verstaan en dat inzetten om mij te helpen. Daar kan geen beleidsnota of pact tegenop.

Iedereen kent de voorbeelden. Goede service in een winkel of restaurant. Heerlijk! Een vakkundig uitgevoerde reparatie aan je lekkende leidingen. Helemaal top! Goed gemaakte, doordachte en mooie kookspullen. Vind ik heel erg fijn! Software (sites, programma’s, apps) die precies dat doen waar ze voor bedoeld zijn. Ik word daar blij van! Allemaal het resultaat van vakmanschap. Allemaal dingen waar ik graag de werkelijke waarde voor vergoed. Betalen voor onzin of half werk is heel vervelend. Betalen voor kwaliteit en vakmanschap is dat zeker niet.

Waar geef jij je geld aan uit? Welk voorbeeld geef jij?